In de schijnwerpers
Kenmerkend voor deze tijd van het jaar zijn toch wel chrysanten. Sommige soorten zijn het hele jaar door verkrijgbaar, maar gelukkig zijn de meeste en vooral bijzondere soorten nog steeds seizoensgebonden! Wij gingen op bezoek bij André Knoppert & Zn. Zij telen al meer dan 30 jaar verschillende soorten geplozen chrysanten. Wij kregen een warm welkom van André en zijn zoon Martijn, die ons vol passie vertelden over de geplozen chrysant en in het bijzonder over de Gilbert Leigh Silver en de Gilbert Leigh Purple.
Onderscheidend product
André is begonnen met de teelt van paprika’s. In deze teelt lag de nadruk op de massa en dat was niet waar André zijn brood mee wilde verdienen. Kwaliteit is voor André belangrijker dan massa; hij wilde zich kunnen onderscheiden. Dertig jaar geleden is hij overgestapt van de paprika’s naar de teelt van de geplozen chrysanten. Een teelt waar hij zich wél mee kan onderscheiden! Samen met zijn zoon Martijn, die sinds een aantal jaar mede-eigenaar is van het bedrijf, telen zij in het voorjaar ranonkels en in het najaar verschillende soorten geplozen chrysanten in allerlei kleuren. Meerdere soorten, voor elke klant de juiste kleur én met een hoge, onderscheidende kwaliteit. De teelt is heel arbeidsintensief, maar de uitdaging en de waardering voor de kwaliteit geeft veel voldoening.
Gilbert Leigh
Twee van de paradepaardjes uit de kas zijn de Gilbert Leigh Silver en de Gilbert Leigh Purple. Beide soorten hebben prachtige grote, volle bloemen en een goede houdbaarheid. Maar voornamelijk onderscheidend door hun prachtige kleuren.
Waar in de herfst de nadruk ligt op de kleur geel, oranje en rood, zijn de dieppaarse en zilverkleurige Gilbert Leigh’s een prachtige aanvulling in het kleurenpalet van het najaar. Niet alleen voor bloemisten zijn beide chrysantensoorten een plaatje om te verwerken in boeketten of arrangementen, maar ook voor de consument is het een prachtig product om een vaas mee te vullen. Naast de sierwaarde is het voor André niet geheel onbelangrijk dat beide soorten goed te telen zijn én gewaardeerd worden door de handel.
Allerheiligen
1 november is het Allerheiligen. Op deze dag denken we aan allen die we verloren hebben, we bezoeken de begraafplaats en we staan stil bij al onze mooie herinneringen. Chrysanten zijn een heel gewild product tijdens deze dag. ‘Chryso’ is het Griekse woord voor ‘goud’ en ‘anthemom’ betekent bloem. De bloem werd voor het begin van onze jaartelling al geteeld in China, waar zij als Heilige bloem werd beschouwd. Omdat de bloem ontzettend sterk is en tegenwoordig in vele kleuren en vormen te verkrijgen is, is deze bloem nog steeds een zeer populaire bloem op het kerkhof.
De teelt
André zit al 30 jaar in dit vak, maar toch is elke dag weer anders. “Na 30 jaar zou je denken dat je de teelt wel kent. Maar nee, zo is het absoluut niet. Elk soort heeft zijn eigen specifieke problemen, elk gewas is een uitdaging en zo kom ik elke dag opnieuw voor verrassingen te staan! Het is heel hard werken, acht dagen in de week,” vertelt hij met een glimlach, “maar als de waardering goed is en we krijgen mooie prijzen, dan maakt dat alles weer goed.”
Stomen, pluizen en oogsten
Als de laatste ranonkels geoogst zijn, wordt de grond eerst grondig gestoomd. André vertelt dat dit heel belangrijk is om goede kwaliteit chrysanten te telen. Na het stomen wordt de grond bemest, waarna de eerste stekken gepoot kunnen worden.
Na een week of zeven kan het gewas geplozen worden. De zijscheuten worden verwijderd, zodat er één mooie hoofdbloem overblijft. André vertelt dat elk soort zijn eigen behoeftes heeft en zo ook bij het pluizen. Het ene soort geeft heel veel pluis en het andere weer minder. Het ene soort loop je makkelijk door en het andere kost weer heel veel tijd.
Zodra de knop van de bloem groot genoeg is, worden deze voorzien van een plastic zakje met kleine gaatjes, zodat de bloem geen vochtschade krijgt. De knop groeit verder in het zakje, maar is nu wel goed beschermd tegen schade tijdens het transport.
Ongeveer drie à vier weken na het plaatsen van het zakje kan de chrysant geoogst worden. Er zijn bedrijven die in één dag een bed leeg oogsten. André en Martijn doen er een week over om een bed leeg te plukken. Elke dag opnieuw lopen ze door het gewas en het oog van de meester bekijkt elke bloem afzonderlijk. Martijn voelt aan de bloem of deze vol genoeg is. Alleen de dikste en zwaarste worden eruit gehaald.
Koude kas
De meeste chrysanten hebben ongeveer acht weken nodig voordat deze gesneden kunnen worden. De geplozen chrysanten van André en Martijn groeien in een koude kas. Dat betekent dat de chrysanten zeker zestien à zeventien weken nodig hebben om van stek uit te kunnen groeien tot ze geoogst kunnen worden. De rustige en natuurlijke groei draagt bij aan de kwaliteit van het product.
Alleen in het najaar, als het echt kouder wordt, moet André een klein beetje stoken en dan vooral ‘s nachts. Niet zozeer om de groei te bevorderen, maar voornamelijk om de kleur te behouden. Een witte chrysant krijgt een roze/rode gloed als het ‘s nachts te koud wordt en dat is natuurlijk niet de bedoeling.
Kruidenierswinkel
Chrysanten worden niet alleen op hun lengte geveild, maar ook op hun gewicht. Martijn staat in de schuur te bossen. Af en toe weegt hij een bos om te kijken of deze het juiste gewicht heeft. Alles in het bedrijf gebeurt met de hand. Het poten, het oogsten, bossen en hoezen. Martijn zegt lachend: ‘’Je hebt verschillende soorten bedrijven, grote moderne fabrieken waar massa de hoofdzaak is. Wij zijn de kruidenierswinkel; kwaliteit en service is het belangrijkste!”
Biologische bestrijding
Sinds een jaar of vier zijn André en Martijn helemaal over op biologische bestrijding. Ook hier ligt weer een uitdaging voor de mannen. Door de verandering van onder andere het weer, krijgen ze ook steeds met nieuwe beestjes te maken. “Dan heb je met je biologische bestrijding de trips, luis en rupsen onder controle, zitten er weer wantsen in je gewas”, zegt André lachend. ‘’Tsja, en zo blijf je elke dag leren en kom je elke keer voor nieuwe uitdagingen te staan en dat maakt dit vak (meestal) zo leuk.”
FloraPodium, 22 oktober 2020
Video
Kwekerij
Inspiratie
